kulun kul olduğunun en güzel isbatıdır. Kul kulluğunu idrak ederek kendisini ve alemleri yaratana acziyetini bildirir dua ile...Alemlerin Rabbinin şah damarından yakın olduğuna inanarak, duyulacağına samimi bir gönülle inanarak, dileğinin hayırlısı ile kabul edileceğine inanarak derdini, sıkıntısını Rabbine iletmesidir dua. Rabbi ile dertleşmesinin, "beni benden iyi bilensin beni benim nefsime bırakma, hacetimi Sen gider beni Senden başkasına muhtaç eyleme" diye sığınmasının adıdır dua...
Allahu Teala Kur'an-ı Keriminde samimi olarak edilen dualara icabet ettiğini bildirmiştir. Mealen;
"Eğer kullarım Senden Beni soracak olurlarsa, Ben onlara çok yakınım, samimi dua edenin yakarışına icabet ederim. Öyleyse onlarda bana karşılık versinler ve iman etsinler ki doğru yolu bulabilsinler." - Bakara Suresi 186-
Kur'an'da ve hadislerde her durum için edilen dua örnekleri mevcuttur. Duanın çeşitliliği kulun ihtiyacına göre değişmektedir. Her konuya her ihtiyaca dua edebilme imkanının insana tanınması, Allahu Tealanın sonsuz rahmetini gösterir. Kuluna her daim yakın olan Allahu Teala, kulunun her halinede şahittir, her hacetini de hakkı ile işiten ve icabet edendir.
Kur'an'da geçen kabul olunmuş dua çeşitlerinin bazıları kısaca şunlardır; Tevhid duaları, hidayet duaları, tefekkür duaları, tevekkül duaları, istiane duaları, tesbih duaları, hamd duaları, şükür duaları, istiğfar duaları, istiaze duaları...
Dua çeşitleri;
Makbul olan dualar;
İstiaze duaları; cinni ve insi şeytanların şerrinden, kurdukları planlardan Allahu Tealaya sığınmak demektir.
İstiane duaları; Allahu Tealanın haricinde her hangi bir şeyden yardım istemeden, aracısız olarak Alemlerin Rabbine yönelerek edilen dualardır.
Tesbih duaları; Allahu Tealayı tüm eksik sıfatlardan tenzih ederek, O'na gerçek sıfatları ile edilen duadır.
Hamd duaları; Hamd en kısa tanımıyla en güzel sıfatlarla Allahu Tealayı övmektir. Allahu Teala ayet-i kerimelerde nasıl öveceğimizi bizlere öğretmiştir. Uydurma sıfatlardan kaçınmalı, Allahu Tealayı O'nun istediği şekilde övmeliyiz.
Tevekkül duaları; Firavunun zulmünden korkmadan Allahu Tealaya güvenen ve O'na tevekkül eden dayanan mü'minlerin duaları, bizlere de nasıl tevekkül edeceğini gösteren örneklerdir.
Tevhid duaları; Rahmanın mütevazi kulları acziyetini itiraf ederek, en güzel senalarla övgülerle Allahu Tealayı tesbih ederek birlediği dualardır.
Hidayet duaları; Allahu Tealadan tam bir hidayet üzere olmayı isterken, vahyi yalanlayanlardan uzak olmak için edilen dualardır.
Şükür duaları; Allahu Tealanın verdiği nimetlere nankörlük etmeyenlerin, değer bilenlerin, her şeyi yaratana nasıl teşekkür edileceğini öğreten dualardır.
İstiğfar duası; Her an nefsi ve cinni-insi şeytanlarla mücadele halinde olan, hata işlemeye müsait olan kulun hatasını idrak ettiği anda, hata ve günahına naasıl istiğfar edeceği ve nasıl af dileyeceğini gösteren dualardır.
Makbul olmayan dualar;
Batıl dualar, Allahu Tealaya düşmanca hayat sürenlerin ardından yapılan rahmet ve af duaları, haddi aşan dualar, cehennem ehlinin duaları bu başlık altında sayılabilir.
Fiili dualar;
Sabır ve namazla desteklenen, dilden çıkan dua kelimelerine uygun hareket ederek yapılan dualardır.
Kahhariye duaları- beddua;
Beddua kişinin kötülüğü için yapılan dualardır. Adalet şartı aranmadan yapılan dualardır. Kötülük gördüğüne inandığı kişinin kötülüğü için yapılan nefsani dualardır. Kahhariye duasında ise adaletin tecellisi için Allahu Tealaya yalvarılır. Yapılan zulme karşı Allahu Tealaya sığınıp, zalimin zulmünün son bulması için yapılan dualardır. Allahu Tealayı vekil tutarak, hakem tutarak, adaletinin tecellisi için yapılan dualardır.
