Pişmanlık Duası; Kul yaratıldığı gün itibarıyla, vesvese veren nefis ve ayağını kaydırmak için uğraşan ezeli düşmanı şeytanın vesvese ve şerleri, dünya yüzündeki etkenler sebebi ile her daim hata yapmaya meyillidir. Diğer taraftan Allahu Teala tarafından bahşedilen irade sebebi ile de pişman olup, af dileyip, hatalarından ders alıp kemalata erme yetisi de verilmiştir. İrade sahibi olan insan oğlu hangi yolu seçerse hayatını ve ahiretini o yol üzere kazanır ve ya kaybeder.
İnsanların en hayırlısı tevbe eden, her daim her hatadan Allahu Tealaya sığınan kuldur. Meleklere irade verilmemesi sebebi ile melekler hata yapmaktan münezzehtir ve daima Allahu Tealanın zikri ile meşgullerdir. Lakin kulun dünyaya gönderilme sebebi,melekerden daha ileri seviyeye geçerek cennet-i ala'yı kazanabilmesidir. Kul hatalarını bilip tevbe ettikçe, acziyetini itiraf ettikçe, tek yaratıcının, ibadete layık tek mabudun Allahu Teala olduğunu kabul ettikçe, derecesi yükselecek, dünyada da ahirette de kulluk makamı ile şereflenecektir.
İnanan mü'min hata yaptığının farkına varan ve vakit kaybetmeden hemen pişman olan kişidir. Pişmanlık duyan kimsenin kalbinde de bir suçluluk hissi oluşur. Çünkü önemli olan hatanın küçüklüğü ya da büyüklüğü değil,hatanın kime karşı yapıldığıdır. Bu bilinci daima gönlünde taşıyan kimsenin Rabbine karşı mahcubiyet duyması çok normaldir.
Pişmanlık duyan inançlı kişi, suçluluk hissini taşıyamaz, yaptığı hatanın farkına vardığı anda, öncelikle pişmanlık yaşamasına sebep olan hata ve günahı için tevbe istiğfar etmelidir. Mümkünse hatasını telafi etme imkanı var ise hatasını telafi etmeye çaba göstermelidir. Günahının ve hatasının bir telefasi yok ise, Allahu Tealaya sığınmalı ve samimi bir kalple tevbe istiğfar etmeli, fiili tevbe olarak da o hataya tekrar düşmemeye çaılışmalı, hatasında ısrarcı olmamalıdır.
Allahu Teala içten, yapmacıksız, samimi olarak yapılan her tevbeyi kabul eder, kişi bir daha yapmamaya azmederse kulunu affeder. İnanmayan bir kafir, küfür içere olduğunu fark eder de tevbe ederse, müslüman olur ve müslüman olmadan yaptığı kötü amelleri pişmanlığı ve tevbesi neticesinde affolunur.
Ayet'i Kerimede Pişmanlığa Tevbe
Pişman olup tevbe edenlerin af olunacağını müjdeleyen Allahu Teala ayet-i kerimede şöyle buyurmuştur;
"Kim kötülük eder, kendi nefsine zulmeder, sonra af ve mağfiret dilerse, Allah’ı merhametiyle çok affedici olarak bulur." -Nisa Suresi 110-
"Ey mü'minler, Allah’a tevbe edin ki kurtuluşa eresiniz." -Tahrim Suresi 8-
Hadis-i Şeriflerde Pişmanlığa Tevbe
Hadis-i şeriflerde Allah Rasulu (s.a.v.) buyuruyorlar ki;
"Günahına tevbe eden kimse, hiç günah işlememiş gibi olur." -İbni Mace-
"Allah Teala buyurdu ki; kulumun günahı göklere kadar yükselse dahi, Benden ümit kesmeyip, af dilediği müddetçe onu affederim." -Tirmizi-
Pişmanlık Anında Okunacak Olan Dua ;
"Le in lem yerhamna rabbuna ve yağfir lena le nekunenne mine’l-hasirin” -Araf Suresi 149-
“(İsrailoğulları yaptıkları işlerin saçmalığını anladıkları zaman, son derece pişman oldular, yoldan sapmış olduklarının farkına vardılar) "Yemin olsun ki; eğer Rabbimiz bize merhamet etmez ve bizi bağışlamazsa, muhakkak biz kötü akıbete (kayıplara ve ziyanlara) düşenlerden olacağız‘ dediler.”